Cyprian Kamil Norwid – artysta totalny

Data rozpoczęcia prezentacji nie jest przypadkowa. Dokładnie 24 września 2021 roku mija dwusetna rocznica urodzin „czwartego wieszcza”. Cyprian Kamil Norwid znany jest przede wszystkim ze swojej działalności literackiej. Sam jednak uważał się za „sztukmistrza”, a nawet więcej: artystę totalnego, realizującego się na równi w słowie i w obrazie. Do niedawna twórczość plastyczna Norwida uważana była za mniej wartościową część jego dorobku. Czy słusznie? O tym będą mogli się przekonać goście naszej wystawy, na której zaprezentujemy zgromadzone w zbiorach Ossolineum jego rysunki, grafiki, a także jeden z zaledwie czterech istniejących obrazów olejnych – tajemniczą Jutrznię. Pokazane obiekty dadzą wyobrażenie o Norwidzie, jako o wszechstronnym artyście plastyku, biegłym w różnych technikach artystycznych i poruszającym szeroki zakres fascynujących go zagadnień: od szczególnie mu bliskiej tematyki religijnej, zawartej w rysunkach, po krytykę polityczną i społeczną, wyrażoną w litografowanych karykaturach.

Ale to nie wszystko. Dział Rękopisów zaprezentuje niezwykłe autografy wierszy Spartakus oraz Czemu w konfederatce: odpowiedź, a także kilkustronicowe refleksje historyczne, czy dziewiętnastowieczne miscellanea, czyli księgę „rozmaitej treści”, która świadczy o wczesnej recepcji Norwida. Wyjątkową, choć współczesną ciekawostkę stanowić będzie „Niedokończona książka o Norwidzie” innego wybitnego poety – Tadeusza Różewicza, który bardzo cenił sobie twórczość „czwartego wieszcza”.

To jednak nie koniec niespodzianek. Dział Przechowywania i Udostępniania Nowych Druków Zwartych zaprezentuje posiadane w swojej kolekcji pierwodruki najważniejszych dzieł Norwida, między innymi słynny poemat Promethidion, wydany w Paryżu w roku 1851, czy jedyny wydany za życia zbiór poezji Norwida. Na uwagę zasługuje również pięć tomów Pism zebranych Cypryana Norwida z 1911 roku opracowanych i opatrzonych wstępem przez Zenona Przesmyckiego (Miriama), pisarza, który w znacznym stopniu przyczynił się do „odkrycia” twórczości Norwida przez Młodą Polskę.